Nationaal Groeifonds: digitale Olympische ambities vereist
Met het Nationale groeifonds moet de Nederlandse economie innovatiever en sterker worden. Met de Olympische spelen van 2012 heeft de Engelse overheid dit gerealiseerd. Door digitale planvorming en -bouw voor te schrijven wist ze een digitale voorsprong te realiseren. Lees hoe Nederland ook de Olympische sprong kan maken.
Het kabinet stelt komende 5 jaar 20 miljard beschikbaar voor projecten die infrastructuur, kennis en innovatie bevorderen, en die Nederland economische groei moeten brengen. Iedereen mag projecten indienen en een onafhankelijke commissie gaat de projecten beoordelen. Dat is bovenop de 2 miljard aan projecten die het kabinet gaat versnellen. Maatschappelijke doelen genoeg: klimaat, woningbouw, mobiliteit (OV en wegen), etc. Maar hoe krijg je dit echt snel van de grond? Binnen 5 jaar? Zonder geld over de balk te gooien? Er wordt een ondernemende overheid gevraagd. Een overheid met innovatieve visie en ambitie. Dat kan alleen de ruimtelijke planvorming vergaand te digitaliseren. Een perfect voorbeeld hiervan waren de Olympische spelen van 2012, die succes boekten met het digitaliseren.
Olympische snelheid
Toen Engeland deze Olympische spelen toegewezen kreeg, wist ze dat er ook met Olympische snelheid ruimtelijk gepland en gebouwt moest worden. De Engelse wetgeving was toen ook nog gewoon Europees, dus er moest zoals de EU dit hanteert met beschermde soorten, fijnstof en stikstof etc. rekening gehouden worden. De regering nam echter een belangrijk besluit om snelheid te maken: we doen alles digitaal, planvorming tot en met de bouwfase dus met Project- en Bouw Informatie Management (PIM en BIM). Zoals bekend is het gelukt. En nu is Engeland leidend in open data en BIM. Een mooi bewijs van de theorie van econoom Marianna Mazzucato die stelt dat de overheid bij uitstek geschikt is om innovaties in de markt aan te jagen, door gericht te investeren in grote projecten waar de markt dat nalaat. Juist de overheid kan en durft nu risico’s nemen, zoals Olympische spelen of een energietransitie, die de markt niet aandurft.
Digitale planvorming
In Nederland heeft digitalisering geen goede naam, dankzij mislukte ICT projecten. Maar er zijn op ruimtelijk gebied ook vele succesvolle initiatieven, als de basisregistraties, ruimtelijke plannen, Publieke dienstverlening op de kaart (PDOK), DIS geo, 3D ontwikkelingen. Vele dienstverleners kunnen de overheid al digitale diensten leveren. De grote aannemers werken al lang digitaal met BIM. Veel advies en ingenieursbureaus kunnen wel digitaal werken. Maar in de ruimtelijke planvorming vraagt de overheid papier en krijgt ze papier. Digitaal papier dan, een PDF dus. Er zijn al lang digitale standaarden ontwikkeld, zoals RO standaarden, open data standaarden en BIM standaarden. Helaas worden deze nauwelijk toegepast omdat de overheid ze niet hard voorschrijft. Pas toe of leg uit, dat is te vrijblijvend. “En de Omgevingswet dan?” vraagt u zich af. Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is een goed idee, maar te complex geworden, een paar keer uitgesteld en pas over 10 jaar klaar. Dat is niet de digitale ambitie die nu nodig is.
Sneller, beter en digitaler
De ambitie ‘Sneller en beter’ van minister Eurlings heeft de aanleg van infrastructuurprojecten versneld van 10 naar 7 jaar. Door sneller, beter en digitaal te werken kan dat naar 5 jaar. Dat is al in genoeg projecten bewezen zoals infrabundel Schiphol – Amsterdam – Almere (SAA), hoogspanningsverbinding Randstad380kV, Derde spoor Zevenaar (laatste stuk Betuwelijn), N65 Vught, provinciehuis Gelderland, gebiedsontwikkeling Binckhorst en HWBP Noordelijke Maasvallei. Collegabedrijven en wij hebben hier tientallen voorbeelden hiervan. Allemaal ambitieuze projecten die digitale informatie uitwisseling gebruikt hebben om de ambities waar te maken. En natuurlijk gaat het niet altijd goed, maar je moet wel ambitie hebben. Olympische ambitie om digitaal te gaan werken. Ik hoop dat deze ambitie door de overheid, dus door de ambtenaren wordt opgepakt. Niet met beleidsnota’s, maar met acties.
Actie
Welke acties? Schrijf digitale standaarden voor! Breng alle ruimtelijke data op orde, conform deze standaarden. En stel de data beschikbaar. Zo kunnen de projecten een vliegende start kunnen maken. Risico’s en kansen eerder in beeld krijgen, sneller besluiten nemen, transparant en op basis van betrouwbare digitale informatie. Haal die kennis uit de markt binnen en pas deze toe. Want het is leuk te bouwen aan Nederland en komende 5 jaar Nederland een Olympische sprong voorwaarts te laten maken.
