N309 Rondweg ‘t Harde
’t Harde ligt deels in de Veluwse bossen tussen Harderwijk en Zwolle langs de A28. De N309 ligt dwars door het dorp en had al jaren te kampen met files en te weinig doorstroming. Een nieuw tracé leek de beste oplossing. Maar was dat wel zo?
Hoe het was
’t Harde ligt deels in de Veluwse bossen tussen Harderwijk en Zwolle langs de A28. Er werd al jaren geklaagd over het verkeer door het dorp en over de eeuwige files die dat veroorzaakte. Er was te weinig doorstroming, een doorn in het oog van veel bewoners en ondernemers. Het plan: een tracé rondom het dorp, zodat het verkeer werd omgeleid. Maar moest dat linksom of rechtsom gebeuren? En moest dat tracé dicht bij het dorp liggen of juist wat verder weg? Daarover waren de meningen verdeeld. PIM.info werd bij dit project betrokken om het te versnellen.
Hoe pakten we het aan?
PIM.info is begonnen met informatie verzamelen. Wat is er al bedacht, wat is er al gezegd, wie vindt wat, welke scenario’s zijn er, wie zijn de eigenaren? Binnen 2 maanden werden mogelijke tracés in kaart gebracht. Tijdens een informatiebijeenkomst op het dorpsplein zijn alle scenario’s voorgelegd aan geïnteresseerden, waarna zich al snel een discussie aftekende tussen voor- standers van natuur en voorstanders van de verkeersomleiding. Iedereen werd vervolgens uitgenodigd om online via de website van de provincie te reageren op de scenario’s. De bedoeling was mensen die de informatie- avond gemist hadden, ook een kans te geven om te reageren.
Bij fysieke bijeenkomsten voeren de grootste monden vaak de boventoon. Maar het is belangrijk om te weten wat ieders belangen zijn, liefst zo vroeg mogelijk in het proces, omdat anders later in het proces vergeten belangen kunnen komen bovendrijven. Dat kan het proces vertragen omdat je stappen moet overdoen. Daarom werd iedereen via advertenties in de lokale krant uitgenodigd om zijn mening te geven. PIM.info maakte een kaart met de alternatieven voor een tracé rondom het dorp. Zo werd goed duidelijk welke bewoners geraakt zouden worden door de tracés en voor welke tracés natuur moest worden opgeofferd. Een van de tracés voor de rondweg zou het recreatiegebied in de omgeving doorkruisen en de recreatiestromen belemmeren.
Er kwamen online ruim 200 reacties, waarbij een goede discussie ontstond over nut en noodzaak van de rondweg. Een moderator was aangesteld om eventuele grove en onprettige reacties eruit te halen. Er werd maar één reactie verwijderd: een gemeenteambtenaar die zich in de discussie wilde mengen, maar dat was niet de bedoeling. Tot verbazing van het projectteam ontstond online een compleet maatschappelijk debat! Deelnemers brachten ook onderwerpen in, waarover het project- team nog niet had nagedacht. Er kwamen bijvoorbeeld vragen over hoe groot de natuurschade zou zijn. ‘t Harde wordt immers omringd door bossen, waaraan net de status Natura2000 was gegeven, de hoogste Europese beschermingsstatus. De online discussie, waarbij bewoners op elkaar reageerden en de verschillende belangen duidelijk werden, droeg eraan bij dat het projectteam inzicht had in de sentimenten.
De onderwerpen die bewoners belangrijk vonden, zijn vervolgens verder onderzocht. De antwoorden op de vragen werden tijdens een volgende bijeenkomst met maptables inzichtelijk gemaakt. De resultaten van vele technische onderzoeken werden vertaald in kaartbeelden. Elke vraag van bewoners over de feiten rondom hun woning kon beantwoord worden door het zichtbaar maken van een kaartlaag op de maptable, ingezoomd op deze locatie. De informatie was daarmee heel transparant en duidelijk. Mensen konden op basis van feiten bepalen wat ze ervan vonden. Door het inzicht in de effecten van verschillende scenario’s en doordat hun eigen ideeën direct zichtbaar werden in het systeem, ontstond vertrouwen in het projectteam. Ook ontstond draag- vlak voor de conclusies van het projectteam: dit alternatief heeft dit voordeel en dat nadeel, et cetera. Daarmee was de discussie over de feiten voorbij en was een goede maatschappelijke discussie mogelijk. Het hele dorp was er op een positieve manier bij betrokken. De mensen hadden een stem en voelden zich gehoord.
Op basis van de wegingen van de input is uiteindelijk besloten geen rondweg te bouwen. Dat is ook een besluit. Het was het niet waard. De rondweg zou meer problemen geven dan oplossen. Dat gevoel ontstond al snel bij het projectteam. Na de maatschappelijke debatten pakte het ook zo uit in de maatschappelijke en politieke besluitvorming. Omdat er wel iets moest gebeuren aan de doorstroming zijn er forse aanpassingen gedaan aan de aansluiting met de snelweg A28 en aanpassingen aan de bestaande weg in het dorp. Beide ingrepen droegen bij aan de doorstroming, de bereik- baarheid en de verkeersveiligheid. Maar ze waren veel minder ingrijpend dan de rondweg zou zijn geweest. Met deze oplossing werd het oorspron- kelijke probleem voldoende opgelost, met behoud van het omliggende natuurgebied en de toegankelijkheid vanuit het dorp.
Wat hebben we geleerd?
Het blijkt dat goede informatie vertrouwen geeft. Dat is het belangrijkste leerpunt van dit traject geweest. Het vertrouwen dat mensen hebben in de overheid en in de informatie die de overheid levert, blijkt een heel belang- rijke factor bij de versnelling van projecten. Dat vertrouwen ontstaat door duidelijk te zijn over de feiten en over de stappen die je neemt. Over het proces: zo gaan we het doen, dit gaan we onderzoeken. En vertrouwen ontstaat doordat je je aan de afspraken houdt en inderdaad onderzoekt wat je zou onderzoeken. In dit voorbeeld werden belangen en ideeën vanaf het begin direct inzichtelijk gemaakt en ingebrachte onderwerpen meteen onderzocht. Bij dit project heeft PIM.info voor het eerst de maptables gebruikt en dat werkte bijzonder goed. Doordat het team eerlijk antwoord gaf op de vragen, voelden mensen zich gehoord. Dat geeft vertrouwen in de gegevens die worden geleverd bij de volgende stappen en in het proces. Dus door heldere informatie te bieden en te doen wat je zegt, ontstaat vertrouwen in de informatie en in het besluitvormingsproces.
Als je het eens bent over de informatie, hoef je het nog niet eens te zijn over het besluit, maar kun je wel een goede discussie voeren over wat je belangrijk vindt, waar je waarde aan hecht. We hebben ook gezien dat de aanwezigheid van lokale en provinciale politiek op de bijeenkomsten belangrijk was. Zij maken uiteindelijk de keuze en door te zien en te horen wat de knelpunten zijn, weten ze waar mensen voor gaan liggen en waar draagvlak voor is.
